Eerste hulp bij insectenbeten
De zon schijnt! De natuur warmt op, alles komt tot bloei en tot leven. Tijd om eropuit te trekken en te genieten van het lekkere weer en de natuur op zijn mooist. Maar houd rekening met alle insecten die u buiten kunt tegenkomen. Lees hier hoe u zich kunt beschermen tegen insectenbeten, hoe u deze kunt behandelen als u er toch heeft en wanneer een bezoekje aan de dokter nodig is.
Voorkomen is beter dan genezen
De meeste insectenbeten in Nederland zijn afkomstig van muggen, wespen, bijen, dazen, horzels, teken, steekvliegen, mieren en vlooien. Deze insecten bijten of steken om zich te verdedigen of omdat ze zich voeden met bloed. Bij het steken brengen sommige insecten een kleine hoeveelheid giftige stof in het wondje. Dit gif veroorzaakt de jeuk, pijn of bult die u voelt na de beet of steek.
Hoewel de last van een insectenbeet zich vaak beperkt tot een korte tijd jeuk, irritatie of pijn is voorkomen toch altijd beter dan genezen. In sommige gevallen kan een steek namelijk een allergische reactie of ziekte veroorzaken.
Om insectenbeten te voorkomen is het belangrijk dat u:
- - Zoveel mogelijk (beschermende) kleding draagt. Zorg er in ieder geval voor dat uw hals, armen en benen bedekt zijn. Draag bij voorkeur een lange broek en een shirt of trui met lange mouwen, sokken en dichte schoenen of laarzen;
- - De ogen beschermt met een (zonne)bril;
- - Niet op de grond gaat zitten;
- - Uit de buurt blijft van nesten van insecten en bijenkorven;
- - Een anti-insectenmiddel gebruikt. Deze producten bevatten vaak de stof deet, maar er bestaan ook anti-insectenmiddelen zonder deet;
- - Uzelf na een bezoek aan het bos, de duinen of andere natuurgebieden controleert op teken. Hierbij zijn vooral holtes zoals de oksels, liezen, knieholtes, bilspleet, nek en achter de oren heel belangrijk.
Eerste hulp bij insectenbeten
Een insectenbeet wordt soms niet direct opgemerkt omdat de beet zelf niet altijd pijnlijk is. Tegen de jeuk, pijn of bult als gevolg van een beet kunt u een aantal dingen doen. Een koude, natte doek verlicht deze klachten. U kunt ook smeren met een speciale kalmerende/ jeukverlichtende crème of gel of wat mentholpoeder op de plek aanbrengen. Geeft de steek van een wesp, bij of steekvlieg een flinke zwelling gebruik dan ijs of een coldpack.
Zoals gezegd geven sommige insectenbeten meer klachten dan andere. Hieronder behandelen we besteden we daarom wat meer aandacht aan de tekenbeet en de steek van een bij of wesp.
Tekenbeet
Jaarlijks worden in Nederland ongeveer 1 miljoen mensen per jaar door een teek gebeten. Teken bijten zich vast in de huid van mensen of dieren. Je ziet dan een zwart puntje op de huid. Een teek blijft op de bijtplek zitten totdat hij zich helemaal heeft volgezogen met bloed. Een tekenbeet kan de ziekte van Lyme veroorzaken. Het is daarom belangrijk dat een teek zo snel mogelijk verwijdert wordt met behulp van een puntig pincet. Een tekenkaart, tekenlepel of tekenpincet is een handig hulpmiddel voor het verwijderen van teken. Maak het wondje nadat de teek verwijderd is schoon met alcohol of een ontsmettingsmiddel. Op de plaats van de beet ontstaat vaak binnen 3 dagen een rood vlekje, zoals bij de meeste insectenbeten. Het rode vlekje wordt meestal niet groter dan 1 of 2 centimeter en verdwijnt binnen 1 week.
Neem bij een tekenbeet contact op met de huisarts als:
- - Het niet lukt de teek te verwijderen;
- - De teek misschien langer dan 24 uur in uw huid heeft gezeten;
- - Na enkele dagen tot weken een verkleuring of rode vlek rond de tekenbeet ontstaat;
- - U op een andere plek van uw lichaam een verkleuring of rode vlek ontdekt;
- - U na dagen tot maanden griepachtige klachten krijgt, gewrichtsklachten, uitstralende pijn of minder kracht.
Bijen/wespensteek
Bij een steek door een bij blijft de angel in de bult achter. Deze moet u verwijderen. U kunt dit doen door deze met een nagel, de stompe kant van een mes, een pincet of bijvoorbeeld de rand van een bankpasje eruit te schrapen. Het kan zijn dat er nog een klein gifzakje aan de angel zit. Knijp hier niet in! Ook bij een wespensteek kan de angel achterblijven deze verwijdert u op dezelfde manier. Als de angel eruit is, kunt u het gif uit de huid zuigen met behulp van een gifzuiger. Dit is een soort spuitje dat zuigt als je hem indrukt. Het wondje altijd even ontsmetten met povidonjodium voor op de huid of alcohol.
De steek van een bij of wesp kan een allergische reactie veroorzaken. U merkt dit direct nadat u gestoken bent. Bel direct 1-1-2 als u last krijgt van benauwdheid of dikke oogleden of lippen krijgt, terwijl u ergens anders gestoken bent. Als u weet dat u erg allergisch bent voor een steek van een bij of wesp is het verstandig om altijd 2 adrenalinepennen bij u te dragen. Als de 1e prik niet genoeg werkt of snel uitgewerkt is kunt u na 5 à 10 minuten de tweede pen gebruiken.
Extra tips
Eikenprocessierups
Elke zomer wordt er ook veel overlast gemeld door de eikenprocessierups die te vinden is in eikenbomen. De eikenprocessierups heeft brandharen. Deze haren kunnen jeuk, bultjes, blaasjes en roodheid veroorzaken. Bij contact met de ogen kunt u oogklachten krijgen. En wanneer de brandharen worden ingeademd kan u last krijgen van uw neus, keel of longen zoals benauwdheid, hoesten, last met slikken en kriebel in de keel. De klachten zijn per persoon verschillend. Het advies bij klachten:
- - Trek kleding uit waarin brandharen zitten;
- - Verwijder brandharen van de huid met plakband;
- - Spoel de huid en ogen goed met lauw water. Bijvoorbeeld onder de douche;
- - Niet wrijven of krabben! Bij veel jeuk kan een verkoelende zalf of crème met bijvoorbeeld menthol helpen (let op, niet bij kinderen onder de 2 jaar)
Meestal verdwijnen de klachten binnen enkele dagen tot twee weken.
Kwallenbeet
Kwallen kunnen met hun tentakels gemeen steken. Meestal vallen de klachten mee. Op de plek van de beet wordt de huid rood en zwelt licht op. De plek kan pijnlijk zijn en jeuken. Deze reactie wordt veroorzaakt door gif dat de kwal bij de beet via gifklieren op de tentakels in de huid injecteert.
Tips bij een kwallenbeet:
- - Wrijf niet over de gestoken plek;
- - Probeer aanwezige netelcellen eerst weg te schrapen of weg te spoelen met zeewater. Doe dit niet met koud kraanwater, dat verergert je klachten;
- - Dompel vervolgens de plek onder in heet water. Zo heet als verdragen kan worden;
- - Is er geen heet water voor handen: gebruik een hotpack of coldpack;
- - Bij een ernstige allergische reactie: bel of laat 1-1-2 bellen.
Contacteer uw huisarts als
In de meeste gevallen is het verlichten van de klachten voldoende en verdwijnen de klachten korte tijd na de beet of steek.
Bel direct 1-1-2 als:
- - U in de mond, tong of keel gestoken bent u overgevoelig bent voor insectenbeten;
- - U benauwd wordt na de steek;
- - U huiduitslag of een dikke huid krijgt op een andere plaats dan waar u gestoken bent.
Neem direct contact op met uw huisarts of de huisartsenpost als:
- - U na de steek jeuk over uw hele lichaam krijgt;
- - De huid om de insectenbeet/steek rood wordt en de plek groter wordt;
- - Het niet lukt een teek te verwijderen;
- - Een teek misschien langer dan 24 uur in uw huid heeft gezeten;
- - U in de tropen bent geweest en ziek wordt na een muggensteek.
Bekijk alle producten ter voorkoming en behandeling van insectenbeten
Gerelateerde producten:
